Kurkumina
Kurkumina jest polifenolem, znajdującym się w kłączu ostryżu długiego, zwanego w Polsce kurkumą. Łacińska nazwa ostryżu to curcuma longa. Kłącze ostryżu suszy się i ściera na proszek, uzyskując w ten sposób przyprawę kurkumę, coraz bardziej popularną w naszych sklepach i kuchni. Kurkuma jest też podstawowym składnikiem curry. To właśnie jej zawdzięczamy intensywnie żółty lub pomarańczowy kolor curry. Tradycyjnie, kurkumę zaczęto początkowo stosować jako barwnik. Do dziś jest powszechnie stosowanym barwnikiem spożywczym. Niewielkie ilości stosowane w przemyśle spożywczym do barwienia produktów, nie dają, oczywiście, szansy na jakiekolwiek efekty zdrowotne.
Zarówno w świeżym kłączu ostryżu, jak i w przyprawie kurkumie, znajduje się wiele substancji aktywnych. Naukowcom udało się zidentyfikować około 100 takich substancji, ale prawdopodobnie jest ich o wiele więcej! Udowodniono, że właśnie kurkumina jest najsilniejszą i główną substancją aktywną kłącza ostryżu długiego. Jest jej aż 77%, w porównaniu z innymi substancjami kłącza.
Dane dotyczące stosowania ostryżu długiego w leczeniu chorób sięgają 1900 roku p.n.e. Kurkumina została po raz pierwszy wyizolowana już dwa wieki temu, a jej struktura określona w roku 1910. Jednakże, dopiero po roku 2000 nastąpił prawdziwy „wysyp” badań i artykułów na temat biologicznej aktywności różnych stężeń kurkuminy w wielu zaburzeniach. Najwięcej badań dotyczy jej zbawiennego działania antyoksydacyjnego, przeciwzapalnego, immunomodulującego, hepatoprotekcyjnego i przeciwnowotworowego. Opublikowano ponad 1000 badań i artykułów na temat potężnego działania Złota Indii, jak nazywa się kurkuminę.
Jak działa ?
Kurkumina jest substancją o potężnym działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym. Oddziaływuje na różnorakie procesy prozapalne w organizmie, hamując ich szkodliwe działanie. To właśnie wielotorowość działania kurkuminy sprawia, że stanowi ona obietnicę długiego i zdrowego życia.
- hamuje skutki starzenia się organizmu jako inhibitor prozapalnych czynników transkrypcyjnych i enzymów, jak np. NF-kappa-beta, COX2, prozapalne cytokiny, NO, TNF-alfa
- hamuje przewlekłe stany zapalne organizmu, które odpowiadają za starzenie się organizmu i zwiększoną podatność na różnorakie schorzenia (cukrzyca typu 2,
- przyspiesza gojenie ran, obniżając poziom histaminy przy jednoczesnym wzmacnianiu produkcji kortyzonu
- reguluje pracę wątroby, łagodzi polekowe i poalkoholowe uszkodzenia wątroby
- stymuluje wydzielanie żółci, dzięki czemu usprawnia proces trawienia
- działa w stanach zapalnych miąższu wątroby
- wykazuje działanie w chorobach jelit - IBS, IBD, choroba Crohna-Leśniowskiego, zapalenie jelita grubego, wrzody jelita grubego
- działa przeciwdepresyjnie - wpływa na neurotransmitery takie, jak serotonina i dopamina,zwiększa odporność organizmu i jego wydajność
- działanie antyoksydacyjne – zwalcza bardzo szkodliwe dla organizmu wolne rodniki
- wykazuje działanie neuroprotekcyjne w chorobie Alzheimera, depresji, neuropatii cukrzycowej, dyskinezie późnej, epilepsji i innych zaburzeniach neurodegeneracyjnych i neuropsychiatrycznych
- zapobiega śmierci komórkowej - jest silnym inhibitorem ekspresji reaktywnych astrocytów
- w dużych dawkach wykazuje działanie przeciwnowotworowe
- w chorobie Alzheimera obniża poziomy beta amyloidu (proteina odpowiedzialna za odkładanie się tzw „płytek starczych” w mózgu, które uważa się za przyczynę choroby Alzheimera)
Historia medycznego zastosowania ostryżu długiego (kurkumy)
Medyczna historia ostryżu długiego (zwanego również kurkumą) ma co najmniej 2500 lat. Ayurweda, Unani, Siddha i medycyna chińska zalecają ostryż na wiele zaburzeń i chorób. Kompedium Ajurwedyczne Sustrua, z 250 roku p.n.e poleca maść zawierającą kurkumę na łagodzenie objawów zatrucia żywnością. W tradycyjnej medycynie hinduskiej wykorzystuje się proszek z ostryżu na zaburzenia pęcherzyka żółciowego, anoreksję, katar, kaszel, dolegliwości cukrzycowe, zaburzenia wątrobowe, reumatyczne, nadwerężenia i opuchlizny spowodowane urazami oraz zapalenie zatok. Zewnętrznie, suszone kłącze stosowano na świeże rany i ukąszenia owadów oraz wspomagająco w leczeniu ospy wietrznej i ospy. Tradycyjna medycyna chińska używa kurkumy w chorobach związanych z bólem brzucha, brakiem miesiączkowania, ostrymi bólami miesiączkowymi, rozpierającymi lub kłującymi bólami w klatce piersiowej i brzuchu, zaburzeniami świadomości podczas gorączkowania, epilepsją, maniami czy żółtaczką. Jest też stosowana miejscowo na wrzody, rany, egzemę i stany zapalne. W systemach medycyny Ajurwedy jak i Siddha, pasta z turmeryku jest stosowana miejscowo do leczenia wrzodów i świerzbu. Z kolei himalajski system medyczny zaleca ostryż jako środek antykoncepcyjny oraz w leczeniu obrzęków, ukąszeń owadów, ran, kokluszu, stanów zapalnych, obrażeń wewnętrznych, wyprysków oraz jako tonik do skóry. Medycyna chińska poleca ostryż na poprawę przepływu chi (energii życiowej), zaburzenia przepływu krwi, oczyszczanie serca z gorąca, aby złagodzić objawy depresji oraz chłodzenie krwi w celu zatrzymania krwawienia. Roślinie tej przypisuje się moce hamujące krwotoki i rozpuszczające skrzepy. W medycynie Unani turmeryk stosuje się w przypadkach takich, jak zaburzenia wątroby i żółtaczka. Smaruje się nim wrzody i stany zapalne. Pieczone kłącze używane jest jako składnik preparatu na czerwonkę. Kurkuma zawarta jest również w proszkach i pastach do mycia zębów.